Yabancı Öğrencilerle Türkçe Deneyimi

                                                  Yabancı Öğrencilerle Türkçe Deneyimi 
            Ahmet isimli Suriyeli bir arkadaş ile etkinlikleri gerçekleştirdim. Birazdan anlatacağım aktiviteler bana gerçekten çok büyük keyif verdi. Hayatımda ilk defa yabancı bir insanla beraber vakit geçirdim ve bu bana büyük kazanımlar sağladı. Şunu belirtmek istiyorum ki her ne millet olursa olsun insan insandır ve kimsenin kimseden üstünlüğü yoktur.

            Öncelikle Ahmet ile buluştuk ve onu ilk olarak h.z Mevlana’nın hocası olan Seyit Burhanettin’ in türbesine götürdüm. Seyit Burhanettin Türbesi ziyaretimiz hiç beklemediğim kadar eğlenceli ve Ahmet adına faydalı geçti. Ahmet ile beraber türbeyi gezdik dua ettik ve 45 dakika bir saat kadar türbenin bahçesinde oturduk sohbet ettik. Bu sohbetimizde onun ailesinde ve buradaki yaşamından konuştuk. Türkçe hakkında olumlu görüşleri mevcut kolay öğrenildiğini söylüyor fakat sadece ö, o, u, ü özellikle de ö ve ü harflerinde sorun yaşadığını tespit ettim ve bu durumu Ahmet’ e sorduğumda gülerek ben de sana onu söyleyecektim ben bu harfleri söyleyemiyorum dedi ve bu harflerle ilgili mini bir çalışma gerçekleştirdik. Ahmet için bence çok yararlı bir çalışma oldu.   Yuvarlak ünlülerde sorun yaşıyordu, ben de yuvarlak ünlüler ile başlayan ve içinde yuvarlak ünlü barındıran ‘’ölüm, odun, uzun, uskumru, ortak, ödül v.b.’’ kelimeleri onunla telaffuz ederek bu açığını büyük bir oranda kapattık. Daha sonra hayvan adlarını beraber tekrar ettik. Hayvanlara da şuradan geldik Seyit Burhanettin Türbesinin yanında bir mezarlık mevcut ve mezarlıktaki çimenlerin arasında bir kaplumbağa gezinmekteydi Ahmet son derece meraklı ve öğrenmeye açık bir öğrenci olduğu için hemen adını sordu ve kaplumbağa ismini beş altı defa tekrarlattım bunun sonucunda öğrendi. Buradan diğer hayvanların isimlerini de tekrarladık tabi doğru bir telaffuz çerçevesinde. Etraftaki kuşların türlerini bana bir bir sordu Ahmet, ben de ona söyledim ve Ahmet de sık sık tekrar etti öğrendi. Ahmet’ te şunu gözlemledim teknolojiyi çok etkili bir şekilde kullanıyor ne söylesem hemen telefonundaki Arapça - Türkçe sözlükten bakıyor ve doğru bir şekilde kelimeyi kavrıyor. Ayrıca telefonunda yer alan Türkçe kelimelerin doğru telaffuzu ile ilgili olan bir program ile telaffuz dersi alıyor. Ahmet kelimeyi telefona söylüyor doğru ya da yanlış olduğunu program tespit edip Ahmet’ e dönüt veriyor. Daha sonra Ahmet okuma yapması gerektiğini söyledi ve uzun mezar taşlarındaki yazıları Ahmet ile beraber sesli bir şekilde okuduk.  Ahmet ile sohbetimiz onun Türkçe öğrenmesine yarar sağlayacak şekilde türbenin bahçesinde sürüp gitti.

Seyyit Burhanettin Türbesi ziyaretimize ait resimler şu şekilde: 

Daha sonraki durağımız tarihi Kayseri Kalesi oldu. Yolda yürüyerek Ahmet ile konuşmamız devam ederken kendisinin kültürel olarak bizim toplumumuzdan farklı olduğunu gözlemledim. Bu durum da gayet doğal bir şey. Kendisi yedi aydır ülkemizdeymiş ve bu yedi ayı göz önünde bulundurursak bence gayet iyi bir seviyeye gelmiş durumda. kendinsin dil gelişiminde dikkatimi çeken bir durum şu belki de bu konuları görmemiştir bilemiyorum ama iyelik eklerini kelimelere koyamıyor iyelik eki olan kelimeleri de garipsiyor örneğin araba denince garipsemeyip bu kelimeyi bilirken arabası denince o ne demek diyor. Bu durum benim dikkatimden kaçmadı. Tarihi kaleye geldiğimizde Ahmet ile çimento, kale, tadilat, çalışmak, gezi ve daha birçok kelimeyi öğrendik. Kalenin bir bölümünde tadilat vardı ve bu konu hakkında da konuştuk. Bir gözlemimi paylaşmak istiyorum Arapçadan Türkçeye geçen birçok kelime olduğu için Ahmet ve nice Arapça bilen öğrenciler Türkçe konuşarak anlaşma sağlarken biraz olsun avantajlılar. Tadilat, mesele, meçhul ve karşılaştığımız daha birçok kelime Ahmet’ in zihninde zaten mevcuttu bu kelimelerde sadece telaffuz sıkıntısı vardı ve biz de ufak çalışmalarla bu sıkıntıyı aştık diye düşünüyorum. 

Bunlar da Kayseri Kalesinden çekindiğimiz fotoğraflar:

Kaleden sonra Kayserinin gözdesi Hunat Camiye gittik. Ben İstanbul Türkçesiyle Hunat camisinin geçmişinden ve kurucusundan bahsettim. Ahmet dini terimleri gayet güzel bir şekilde söylemekte ve bilmekte çok az telaffuz sorunları yaşamakta. Ahmet ile birlikte Hunat Camide beraber öğle namazı kıldık.

Beraber caminin içini gezip namaz kıldıktan sonra da Ahmet’ i Hunat hatun çay bahçesine götürdüm ve biraz soluklandık. Ahmet ile burada bir şeyler içtik ve gün isimlerine çalıştık. Ahmet yuvarlak bir ünlüden sonra dar bir ünlünün yer aldığı heceyi rahat bir şekilde söyleyemiyor bu benim dikkatime takıldı. Bu durumu bol bol tekrar ederek aşabileceğini kendisine söyledim. Ahmet bana, dinleme, okuma, yazma ve konuşma becerilerinin önemli olduğunu okuma da sorun yaşadığını söyledi. Sınava da gireceklermiş ben de kendisine bol bol metin okumasını ve zorlandığı kelimeleri tekrar etmesini söyledim bu sayede okuma ve telaffuz becerisi gelişecektir diye düşündüm.  Hunat hatun çay bahçesinde yer alan ebru sanatı, hat sanatı, halıcılık, ney üzerine açılmış odalar vardı bu sanatlar hakkında sohbet ettik. Ahmet ‘ in sıfat, zarf, fiil gibi öğeleri biliyor olması beni biraz şaşırttı okulda öğrenmiş sanırım. Bir de şunu gözlemledim Ahmet çoğu kelimeyi zıt anlamlarıyla öğreniyor. Mesela kötünün ne demek olduğunu anlarken iyinin zıttı değil mi diyor ve anlatan kişi hiç zorlanmıyor ve daha önemlisi Ahmet zihninde çok daha iyi bir şekilde kolaylıkla öğreneceği kelimeyi canlandırıyor ve kelimeyi kavrıyor.

Ahmet ile Hunat hatun çay bahçesinde çekindiğimiz fotoğraflar:

Hunat hatun çay bahçesinden sonra acıktığımızı fark ettik ve Ahmet’ i yemek yemeye davet ettim.  Ahmet’ e yolda gördüğümüz nesnelerin adını ve doğru telaffuzunu öğrettim. Örneğin levha, oturak, tekerlek, yaya geçidi, otobüs, elektrik, internet, telefon ve daha birçok kelimenin anlamıyla birlikte doğru telaffuzunu öğrettim. Sonra Ahmet’ e ay isimlerinden bahsettim ve ay isimlerini beraber telaffuz ettik.

            Son olarak Ahmet ile yemek yiyeceğimiz mekana geldik ve yemeklerimiz gelmeden bugün benimle gerçekleştirmiş olduğu etkinliklerin kendisine ne gibi faydalar kazandırdığını ve günümüz hakkında genel olarak neler düşündüğünü sordum Ahmet’ te samimi bir şekilde şu ifadeleri söyledi: ‘’ Bu gezi benim için Türkçe öğrenmem açısından faydalı bir etkinlik oldu, bunun yanında çok eğlendim. Bu etkinlikler sırasında yeni yeni kelimeler öğrendim ve yanlış telaffuzlarımı düzelttim. Yeni yerler gördüm bu benim için çok iyi oldu. Anı için birçok fotoğraf çektik. Hem öğrendim hem de eğlendim. Bunun ikisini birden yapmak çok zordur. Her zaman öğrenmek böyle olmalı. Hem eğlenmeli insan hem de öğrenmeli. Bugün yaptıklarımızdan hiç sıkılmadım. Bugün yaptığımız etkinlikler sayesinde öz güvenim yerine geldi önceden bir yerde Türkçe konuşmaktan korkuyordum bir yanlış yapacağım diye ama artık korkmuyorum her yerde cesur bir şekilde konuşabilirim. Benim Türkçe öğrenmeme bugün yaptıklarımız ve konuştuklarımız çok büyük yarar sağladı. Tüm bunlar için önce Güngör arkadaşıma sonra da Gürkan hocama teşekkür ederim.’’

Ahmet ile yemeğimizi yedik ve biraz dinlendikten sonra yavaş yavaş yola çıktık. 

Bunlar yemekten fotoğraflarımız:

Yemeğimizi yedikten sonra Ahmet’ i evine bıraktım. Yolda Ahmet ile Türk atasözleri üzerine çalıştık. Ben söyledim o tekrarladı ve bilmediği kelimelerin anlamlarını öğrettim, bir sonraki buluşmamızın sözünü birbirimize vererek evlerine geldik Ahmet ile olan birlikteliğimiz böylelikle son buldu, Eğer bugün kendisine benim bir yararım olduysa ne mutlu bana.

            Ahmet son derece öğrenmeye açık ve akıllı bir insan. Bence dil öğrenme becerisi üst düzeyde. Meraklı bir insan olduğu için bol bol soru soruyor ve bu da onun birçok yeni kelimeyi öğrenmesini sağlıyor. Henüz ülkemize geleli yedi ay olmasına rağmen gayet güzel bir şekilde Türkçe konuşuyor ve Türkçe metinleri okuyor. İnşaat mühendisliği okuyan Ahmet bu gayretinde ve azminde çalışmaya, çabalamaya devam ederse yakın bir zamanda b2 olan seviyesini rahatlıkla üst seviyelere çıkaracaktır. Ahmet arkadaşımı bu başarısından dolayı tebrik ediyorum ve başarılarının devamını diliyorum. 

Karekod İle Bir Materyal Hazırlama

                                              Türkçe Derslerinde Karekod Kullanımı

Teknoloji geldiği son nokta ile inanılmaz bir hal almış durumda. Ülke gerçeklerimiz göz önüne alındığında bilgisayarlar, akıllı telefonlar artık sahip olunması güç aletler olmaktan çıkmış durumda. Hayatımızı kolaylaştırıcı birçok teknolojik uygulamalar, girişimler yapılmakta ve hayatımızın içine her geçen güngirmekte. Bu uygulamaları çoğu sektör bünyesine alarak verimi artırmayı planlıyor ve bunda da başarılı oluyor. Karekod uygulaması da son dönemde teknolojinin insanoğluna sunduğu yararlı bir yeniliktir.

Karekod, klasik normal barkodlara göre daha fazla veri saklama kapasitesine sahip olan yeni nesil barkodlardır. Ülkemizde karekod uygulaması birçok alanda uygulanmaya başlanmış ve olumlu sonuçlar ortaya çıkarmıştır. İlk olarak ilaç ve sağlık sektöründe kullanılmaya başlanmıştır. Biletlerde, alışverişte insanlara kolaylık sağlayan bir teknoloji olmuştur. Bizim konumuz Türkçe eğitiminde nasıl uygulanır ve verim alınabilir mi? 

Karekod yukarıda görüldüğü şekilde olup her yere kolaylıkla konulabilir. Bir ders kitabına, bir deneme kitapçığına, test yaprağına boyutu küçük bir unsur olduğu için rahatlıkla monte edilebilir. Günümüzde akıllı telefon kullanmayan genç neredeyse kalmadı. Her gencin bir akıllı telefon kullanması artık lüks değil. Akıllı telefonlara yüklenecek olan ücretsiz bir uygulamayla bu karekod anlaşılır hale gelebiliyor. Gerçekten de son derece basit bir şey.

ÖSYM, YGS’yi bir haftada hatta 5 günde açıklıyor işte bunu yapmalarını sağlayan etmen karekod uygulamasıdır çok basit ve zamandan, insan gücünden tasarruf sağlıyor ve öğrencileri eskiden olduğu gibi haftalarca bekletip meraklandırmıyor ve strese sokmuyor.

Türkçe dersinde karekod uygulanması hem öğrenciler hem de öğretmenler açısından son derece önemli artı bir faktördür.  Kendi düşüncelerimle neler yapılabileceğine dair örnekler vereceğim. Öğretmen oluşturduğu karekodu önceki derste öğrencilere vererek bu karekod sayesinde sonraki dersin önemli noktalarını, nereleri işleyeceklerini ve öğrencilerin hazırlanıp derse güdülenmiş bir şekilde gelmelerini sağlayabilir. Hele bir de ‘’beyaz pano’’ gibi internet üzerinden bir dijital sınıf oluşturabilmişlerse karekodu daha geniş ve kolay bir şekilde kullanabilirler. Bir Türkçe öğretmeni verdiği testlerdeki soruların yanına bir karekod koyabilir ve bu karekodda sorunun çözümü ve doğru yanıt bulunabilirbu sayede öğrenci kolaylıkla sorunun çözümüne ulaşabilecek nerede yanlış yaptığını görecektir.

Resimde de görüldüğü gibi öğrencilere eşsiz bir kolaylık ve avantaj sağlamaktadır. Türkçe dersinde öğretmen eğitici bir videoyu karekoda yükleyebilir ve bu karekodlardaki videonun öğrenciler tarafından evde izlenmesini isteyebilir böylelikle o gün işlenen ders öğrenciler tarafından daha da pekiştirilecektir. Her öğrencinin zekâ türü farklıdır kimi öğrenciler okuyarak kimi dinleyerek bir metni daha kolay öğrenir ve anlar. Ders kitaplarındaki metinlerin başına bir karekod koyularak öğrencilerin bu karekod sayesinde metni dinlemeleri sağlanabilir ve dinleme becerisi baskın olan öğrenciler metni daha kolay içselleştirecektir. Bu metinlere konulan karekodlar görme engeli öğrenciler için çok güzel ve önemli bir olgu olacak hatta engellerini ortadan kaldıracaktır. Okulda ya da evde karekodun içindeki metne öğrenci ulaşır ve metni dinleyerek öğrenmiş olur. Bu faktör engelli öğrenciler için önemli bir fırsat eşitliği de sağlayacaktır. Öğretmen, herhangi bir sorun yaşamış ve derse belli bir müddet girememiş olan öğrenci ya da öğrencilerin diğer arkadaşlarına yetişebilmeleri için bir karekoda giremedikleri derslerin notlarını, etkinliklerini, dersle alakalı materyalleri, çözdükleri soruları, bu soruların anlatımlı cevaplarını v.s. yükleyip öğrencilerin bu açıklarını evde kapatmalarını sağlayabilir. Bu örneklerin sayısı daha da artırılabilir sınırların öğretmen belirleyecektir. 

Bu anlattıklarımı göz önünde bulundurduğumuzda karekod uygulaması Türkçe derslerinde verimli ve yararlı bir şekilde rahatlıkla uygulanabilirve olumlu sonuçlar alınabilir. Teknolojinin bize sunduğu güzel nimetlerden bilinçli bir şekilde yararlanarak eğitim düzeyimizi yükseltip dersleri daha verimli bir hale getirebiliriz Türkçe derslerindeki karekod uygulaması da bu işin sadece önemli bir boyutu karekod gibi daha nice uygulamayı eğitimimize yerleştirebilir ve olumlu sonuçlar alabiliriz.

1-) Aşağıda yer alan karekodu taratarak karekodda yer alan metni dinleyiniz.

2-) Dinlediğiniz metinden hareketle aşağıda yer alan şemadaki boşlukları doldurunuz.

3-) Aşağıda yer alan karekodların her birinde bir fotoğraf mevcut. İstediğiniz bir karekodu taratarak karşınıza çıkan fotoğraf ile ilgili duygu,  düşünce ve çağrışımlarınızı yansıtan bir paragraflık yazı oluşturun.

Bloglara Yönelik Rapor

                                        Türkçe Eğitiminde Blog Kullanımı

   Değişen ve gelişen dünyada teknolojinin her geçen gün ilerlemesi ve insan hayatını kolaylaştıran bir unsur olduğu inkar edilemez bir durumdur. Bilgisayar, internet, akıllı telefonlar barındırdıkları özelliklerle hayatımıza birçok olumlu katkıda bulunuyorlar ve bulunmaya da devam edecekler.

   İnternetin sağladığı bir özellik olan bloglar Türkçe eğitiminde kullanılabir mi?  Pek tabi kullanılabilir. Hiçbir şeyin yeriinde durmadığı sürekli gelişen dünyada eğitim neden kendini revize etmesin neden yerinde saysın? 21. Yüzyılın geldiği nokta da artık bizde teknolojinin internetin nimetlerinden yararlanmalıyız. Blogların kullanımı da internetin bize sunduğu bir nimettir. 

Türkçe eğitiminde bloglar çok rahat bir şekilde kullanılabilir ve son derece olumlu sonuçlar alınabilir. Ücretsiz bir şekilde internet üzerinden ulaşılabilen bir blogla hem öğrencilerin hem de öğretmenlerin eğitim öğretim süreçleri iyileştirilebilir, çok güzel ve farklı imkânlar öğrencilere basit bir şekilde sunulabilir.  Peki blogları Türkçe öğretiminde nasıl kullanabiliriz ve yarar sağlayabilir miyiz, öğrenciye öğretmene ne gibi faydalar sağlar ?

   Derste paylaşılan bir metni her öğrenci anlayamaz kimi acıkmış kimi uykusunu alamamış v.s. olabilir, blog kullanımında ise her öğrenci o metne istediği zaman ulaşır ve istediği kadar inceler. Sınıflar kalabalık ve bir etkinlik yapılacakken herkese söz vermek imkânsız bir hal alıyor öğretmenin her öğrenciye söz vermesi ve onlara dönüt vermesi çok güç fakat bloglarda öğretmen öğrencilerle birebir iletişime geçebilir öğrencilerin paylaşımlarına dönüt verebilir bu durum eğitimde çok önemli bir atılımdır. Öğretmenin her öğrenciyle ilgilenmesi ve her öğrencinin durumundan haberdar olması sınıf ortamında güç bir durumdur. Her öğrencinin anlama becerisi aynı değildir. Bir dil bilgisi konusunu bir öğrenci kırk kırk beş dakika da anlayabilirken başka bir öğrenci ikinci hatta üçüncü derste ancak öğrenebilir. Bir derste anlayan öğrenciyle devam edilse diğer anlamayan öğrenci heba olacak anlamayan öğrenci ile devam edilse anlamış olan öğrenci için zaman kaybı olacak işte blog kullanımı bunu da bitirmiş durumda konuyu kavrayamamış olan öğrenciye blog üzerinden çeşitli materyaller gönderilerek onun evde anlayabileceği dilediği şekilde çalışarak diğer arkadaşlarına yetişmesi       sağlanır.    

 Çekingen utangaç öğrenciler her sınıfta mevcuttur. Öğretmenin sorduğu bir soruyu ya da yapmasını istediği bir çalışmayı sınıf ortamında yapamaz sıkılır, bunalır, heyecanlanır istenilen sonucu veremez. Halbuki o öğrenci donanım olarak son derece iyi ve kendisinden istenen şeyleri çok rahat yapabilecek bilgiye birikime sahiptir. Blog kullanımında bu tür öğrenciler bilgisayar başında diledikleri gibi sorulara cevap verirler ve istenenleri yerine getirebilirler bu durum bu tür öğrencilere blogların sağladığı çok önemli bir imkandır. Ayrıca blog kullanımı, derse güdülenememiş öğrencilerin derste işlenen konuyu kaçırmalarını önler evde blog sayesinde konuyu öğrenip bir sonraki derse arkaşlarının seviyesine çıkarak gelmesini sağlar.

Bir Türkçe öğretmeni blog kullanarak normalden daha fazla sayıda öğrenciye sesini duyurabilir ve böylelikle blog sayesinde daha geniş kitlelere daha etkili bir şekilde ulaşabilir. Blogların sağladığı bir başka olumlu yön ise eğitim öğretim okulda bitmez evde de devam eder. Öğretmen işlenen dersle ilgili bir sesi, görüntüyü, grafiği öğrencilerle paylaşarak bilgilerini pekiştirir. Bir sonraki dersle alakalı bir konu hakkında şiir, yazı, hikaye v.b. ürünleri blogta paylaşarak öğrencilerin konuya hakim bir şekilde derse gelmelerini sağlar. Blogta bir yazısını, şiirini, hikayesini paylaşan bir öğrenci arkadaşları ve öğretmeni tarafındn yazısı hakkında güzel yorumlar ve beğeniler alınca öğrencinin özgüveni yerine gelir ve artık yazı yazmaya daha istekli bir hale bürünür. Bir Türkçe öğretmeni düşünelim kompozisyon ödevi verdi ve herkes yaptı öğretmene teslim etti, peki herkes kendi yazdığından başka bir kompozisyon görmedi artıları neler eskileri neler bilmiyor farklı düşünce yapılarını tanımıyor öğrenemiyor. Öğrenciler ödevlerini kendi bloglarında paylaşırlarsa öğrenciler birbirlerinin kompozisyonu okur farklı bakış açıları görür ve tanırlar. Birbirlerine eleştiride bulunan öğrenciler arasında bir tartışma ortamı oluşur. Öğrencilerin büyük çoğunluğu ödevlerden hoşlanmaz ama blogtan verilen bir ödeve kağıt kalem olmadığı için daha sıcak ve önyargısız bakabilir hatta internet ve bilgisayarın olması öğrencinin ilgisini çekip ödevi eğlenerek yararlı bir şekilde yapmasını sağlayabilir. Türkçe derslerinde blog kullanımı sayesinde öğrencilerin okuma, yazma ve eleştirel düşünme becerileri gelişmekle birlikte öğrencilerin farklı bakış açılarına sahip olmalarına yardımcı olur. Türkçe eğitiminde blog kullanımı sayesinde eğitim zaman ve mekandan bağımsız bir şekilde nerede istenirse çevrimiçi olunan her yerde eğitim devam eder bu durum eğitim için son derece olumlu bir haldir. Adeta internetin olduğu her yer sınıf olacaktır.

Türkçe eğitiminde blog kullanımı sadece öğrenciler için değil öğretmenler içinde son derece kolaylık sağlıyor ve öğretmenlerin verdiği eğitimin kalitesinin artmasını gerçekleştiriyor. Öğrencilerin verdiği ödevlerin bloglarda hazır durumda olması ödevlerin kaybolmasını v.s önlemektedir. Öğretmene istediği zaman açıp okuyup rahat bir şekilde notlandırma yapabilme imkânı vermektedir. Eğer sınıfta herkesin dosyasını bir anda alıp okumaya kalkan bir öğretmen bir noktadan sonra zorlanır ve yığılan ödevleri gerektiği gibi inceleyemez. Ayrıca bloglarda yer alan ödevleri veliler istedikleri gibi görür ve çocuklarının durumlarından haberdar olurlar. Öğretmen ise belli bir periyotta verilen ödevleri inceleyebilir ve öğrencilerin belli becerileri kazanıp kazanmadıklarını gözlemleyebilir bu da geleneksel sistemde çok zor olan bir durumdur fakat blog kullanımıyla gayet basit bir şekilde gerçekleştirilebilir. Blog kullanımında en önemli dezavantaj öğrencilerin bir bilgisayar ve daha önemlisi internet bağlantısına sahip olmamalarıdır. Ne yazık ki her evde internet bağlantısı ve bilgisayarın olmaması blog kullanımını zorlaştırmaktadır. Daha sonra internete erişebilen öğrencilerin zararlı sitelere erişebiliyor olmaları öğrencilerin ahlak yapılarına zarar verebilir. Bilgisayar kullanmaktan kaynaklı çeşitli sağlık problemleriyle öğrenciler karşılaşabilir, mesela göz bozukluğu, bel ağrısı gibi. Öğrenciler internetteki uygunsuz sayfalara yönelip zararlı kişilerle tanışabilir ve daha birçok etkenle karşılaşıp kişisel gelişimleri olumsuz etkilenebilir. Türkçe eğitiminde blog kullanımı özellikle de öğrenciler açısından son derece faydalı bir uygulamadır. İmkanlar elverdiği takdirde yukarıda bahsettiğim ve daha nice Türkçe dersinin amacı olan kazanımlar öğrencilere blog kullanımı sayesinde kazandırılabilir. 

Kurmuş olduğum blogun adresi:  http://yenidijital.blogspot.com.tr/ 

Toondoo ile Dijital Karikatürler Hazırlama

                                         Türkçe Derslerinde Karikatür Kullanımı

   Öncelikle karikatürün nedir, bu sorunun cevabını vermek gerekir. Karikatür: Bir kişide bir grupta ya da bir toplumdaki olumsuzlukları, yanlışları eleştirel bir dille ortaya koyan nükteli çizimlere karikatür denir. Karikatür başta Türkçe olmak üzere birçok derste kullanılabilir. Türkçe açısından bakacak olursak Türkçe dersinin ve öğretmenlerinin öğrencilere kazandırmayı amaçladığı bazı davranış, bilgi ve özellikleri göz önününde bulundurursak Türkçe dersinde karikatür kullanmak hem ders için hem de öğrencilerin planlanan kazanımları elde etmesi için son derece faydalı bir unsurdur. Örnek vermek gerekirse Türkçe dersinin öğrencilere kazandırmayı amaçladığı sözlü ve yazılı olarak öğrencilerin kendini ifade edebilme becerisi karikatür kulllanılarak kolayca geliştirilebilir ve öğrenciler bu sayede etkili bir eğitim süreci geçirebilir. Aşağıdaki karikatürü öğrencilere sunarak yazılı ve ya sözlü olarak onlara ne çağrışrırdığını sorup onların yazılı ve sözlü anlatım becerisine katkıda bulunabileceğimiz gibi karikatür görsel bir obje olduğu için daha güzel ve etkili bir etkinlik ortaya çıkacaktır.                   

 

Karikatürün özünde amaç; düşündürmek, eleştirmek ve bunlarla beraber güldürmek yer alır. Güldürürken düşündürmek çok önemli bir olgudur. Karikatür bunu başarılı bir şekilde yerine getirir. İşte bu sayede eğitimde düşünen, sorgulayan bireyler yetiştirmek istiyorsak karikatürden faydalanmalıyız. 

   Şimdi Türkçe derslerinde karikatür kullanmanın faydalarından bahsedelim. Öğrenciler derste sıkılırlar, bunalırlar ve dikketleri bir noktadan sonra dağılır karikatür öğrencilerin dikkatini toplar ve onların derse odaklanmasını sağlar. Öğrenciler dersi hem takip ederler hem de karikatürler sayesinde eğlenerek zevk alarak bir ders süreci yaşarlar, pek tabiki bu sayede ders daha verimli hale gelir. Öğrencilerin derste karşılaştıkları karikatürler sayesinde anlama, kavrama ve yorumlama kabiliyetleri gelişecektir. Espri anlayışları, dünya görüşleri bu karikatürler ile bereber farklı noktalara çıkacak genel kültürlerinde de bir yükselme meydana gelecektir.       

    

   Türkçe derslerinde kullanılacak olan karikatürler her öğrenci de farklı bir anlam bırakacaktır ve bu da öğrencilerin derste birbirileriyle iletişime girip tartışmalarını bereberinde getirip her bireye farklı bir yaklaşım tarzı kazandıracaktır. Çocuk karikatür sayesinde kendi fikirlerini ifade eder ve içinde yaşadığı toplumu anlar. Türkçe dersinde göreceği bir karikatür sayesinde öğrencinin yargılama ve sonuca ulaşma yeteneği gelişir. Karikatürleri gören öğrenci ve ya öğrencilerin karikatürlere özenerek karikatür çizme becerilerini keşfetmeleri de mümkündür. Belki de geleceğin karikatüristleri bu sayede ortaya çıkacaktır. Kimi öğrenciler bir konuyu dinleyerek ya da okuyarak anlamayabilir karikatürle ifade edildiğinde görsel bir imaj öğrencinin gözüne ifade edeceği için öğrenci açısından eğitim süreci daha olumlu ve etkili  bir hal alabilir, bu sayede edinilen bilgiler daha sağlıklı bir şekilde kalıcı olacaktır. Bir dil bilgisi konusuna bir karikatürle giriş yapmak hem öğrencileri güdüleyecek hem de öğrencilerin görsel ve zihinsel faliyetlerini harekete geçirip öğrenciler sıkılmasını önleyip eğlenerek bir dil bilgisi konusuna giriş yapmalarını sağlayacaktır. 

     

Örneğin bu karikatürle başlanılan bir ‘cümlenin öğeleri’ konusu öğrenciler tarafından hoş ve ilgi çekici bir şekilde karşılanacak, öğrenciler dolaylı tümleç adlı öğeyi kolaylıkla öğrenecek ve öğrenilen bu bilgiyi akıllarında uzun süre muhafaza edebileceklerdir.

  Kısacası karikatürler Türkçe eğitiminde son derece olumlu ve etkili bir yere sahiptir. Türkçe dersinin amacına yönelik yukarıda bahsettiğim birçok faktörde karikatürlerin kullanılması öğrencilere yarar sağlayacaktır. Karikatürün öğrencilere kazandırdıklarını sadece Türkçe dersinin içinde ele almak mümkün değildir. Öğrenciler Türkçe dersinin gerektirdiği kazanımları elde ederken bununla beraber birçok alanla alakalı bilgi ve birikimi de kendilerine kazandırmış olurlar. Sanattan kişisel gelişime, kendini gerçekleştirmeden, eleştirel düşünceye, yorumlama becerisinden farklı pencerelerden olaylara bakabilmeye kadar daha nice kazanımları öğrenciler derste gördükleri karikatürler sayesinde kendileriine kazandırırlar.

  Türkçe ders kitaplarında birçok tema üzerine kolaylıkla karikatür çizilebilir. Örneğin sağlık ve çevre temasına uygun yaratıcı birçok karikatür çizilip öğrencilere sunulabilir. Bu tema hakkında mesajlar bu şekilde öğrencilere rahatlıkla verilip daha etkili, ilgi çekici ve verimli bir eğitim süreci geçirilebilir. Daha birçok temayı böyle karikatürler sayesinde öğrencilere sunabilir ve temada yer alan iletiler bu sayede etkili bir şekilde öğrencilere iletilebilir.     Eğitimde özellikle Türkçe dersinde karikatür kullanılması yukarıda bahsettiğim unsurları gözönünde bulundurduğumuzda çok etkili ve önemli bir unsurdur. Öğrencilere son derece faydalı kazanımlar karikatürler sayesinde kazandırılır. 

Tema: Okuma Kültürü

                                                     Temaya Hazırlık Çalışması

          

      1-) Aşağıdaki karikatür sizde ne çağrıştırmaktadır? Görüşlerinizi sınıftaki arkadaşlarınızla tartışınız.

           

       2-) Aşağıdaki karikatürle ilgili bir paragraf oluşturunuz. 

  Aşağıdaki karikatürün verdiği mesajdan yola çıkarak toplumumuzun okuma alışkankanlığı ile ilgili düşünceleriniz nelerdir, açıklayınız. 

      

Türkçe Ders Kitaplarındaki Temalara Uygun Fotoğraf Çekme ve Düzenlemeye Yönelik Rapor.

                                                            1-) Görsel Okuryazarlık

   Görsel okuryazarlık çok eski çağlardan beri insan beyninde var olan bir beceridir. Biz görsel okuryazarlık ismini 1960’lı yıllarda duymaktayız. Bence eski dönemlerden beri insanın fıtratında görsel okuryazarlık vardı fakat bunun ismi konmamıştı. Teknoloji ve bilim ilerledikçe bu insanoğlu tarafından anlaşıldı ve ne denli etkili bir iletişim aracı olduğu keşfedildi. Şu an da birçok okuryazarlık türü ortaya çıkmıştır. Bunlardan bazıları şunlardır: İnternet okuryazarlığı, bilgisayar okuryazarlığı, tüketici okuryazarlığı, içerik okuryazarlığı v.b. daha birçok okuryazarlık türü vardır. Peki görsel okuryazarlık nedir?

  Görsel okuryazarlık; bir görseli anlayabilme, görseli kavrayabilme, o görselin verdiği mesajı içselleştirerek yorumlayıp görselin verdiği iletiyi anlayabilmektir. Günümüz de görsel okuryazarlığı güçlü olan kimseler hayatta birçok avantaja sahip olurlar. Görsel okuryazarlık sayesinde hangi dilin kullanıldığı ülkeye giderlerse gitsinler kolayca iletişim kurabilir ve rahatlıkla iletişime geçer sıkıntı içerisine düşmezler. Örneğin, dünyanın neresinde olursanız olun bir hastanede işaret parmağı ağzına dik uzanmış bir hemşire resmi görürseniz bu işaretin size ne anlama geldiğini görsel okuryazarlık sayesinde anlar ve ona göre davranırsınız.

   Bu işaretin bir benzeri de dünyanın neresinde olursanız olun kütüphanelerde de kullanılmaktadır. Bundan da bazı görsel işaretlerin evrensel boyuta ulaştığı anlaşılmaktadır.

Ülkemiz de trafik işaretlerini baz alalım bu işaretlerde ekseriyetle yazı bulunmaz insanlar trafikteyken yazı okumaya imkan bulamazlar ve belli birtakım işaretlerle onlarla iletişim kurulur.

Görsel okuryazarlık kullanılarak çalışma var yola girmeyiniz yazısı yerine bu işaret kullanılıp daha kolay ve rahat bir iletişim kurulmuş olur.

Görsel okuryazarlık 21. Yüzyılda insanın olmazsa olmaz kullandığı yaşamının -fark edilmese de- önemli bir parçası haline gelmiştir. Görsel okuryazarlık eğitimde, sağlıkta, sosyal hayatta hayatın her türlü alanında karşımıza çıkar. Görsel okuryazarlık becerisi insandan insana farklılık gösterir. Bir kişi bir görselin verdiği mesajı algılayıp doğru bir anlamı çıkarırken diğer kişinin bunu anlayıp yorumlayamaması olabilir durumdur. Görsel okuryazarlık insanın hayatında çok önemli bir yere sahip olmuştur ve olacaktır da. İletişime geçemediğiniz bir ülkeye gittiniz diyelim bir alışveriş merkezindesiniz lavaboya gitmeniz gerekti ve siz lavabonun nerede olduğunu bilmiyorsunuz, ne yapacaksınız? Yapmanız gereken tek şey aşağıdaki görseli takip etmeniz.

Dünyanın her yerinde görsel okuryazarlığı kullanarak amacınıza ulaşabilirsiniz adeta ortak bir dil gibi imdadınıza yetişir.

  Günümüzde reklam sektöründe görsel okuryazarlık kullanılarak birçok ürün pazarlanmaktadır. Bu durumdan da anlıyoruz ki insanlar yazı okumayı istemiyor bu durumdan sıkılıyor ve diğer yetilerini kullanmak, görsel okuryazarlık gibi, onlara haklı olarak hem daha kolay ve daha zahmetsiz geliyor. Görsel okuryazarlığın insan hayatındaki yerini, nerelerde kullanıldığını,  ne gibi yararları olduğunu saya saya bitiremeyiz. Son olarak, görsel okuryazarlık becerisi insan için çok önemli ve değerli bir yetidir.

            2-) Türkçe Ders Kitabından Seçilen Temaya Uygun Fotoğraf Çekme ve Düzenleme

  7. sınıf Türkçe ders kitabındaki ‘iletişim’ adlı temayı seçtim. Bu temaya uygun çekip düzenlediğim fotoğraflar şu şekildedir:

Not: Bütün fotoğraflarda ‘Microsoft Office Picture Manager’ isimli fotoğraf düzenleme programı kullanılmıştır.

Fotoğraf 1: 

Bu fotoğrafı ilk olarak döndürdüm ve düz hale getirdim sonra kırptım, renk şeçeneğinden tonunu 13 derece artırdım, parlaklığını -9 derece azalttım ve son olarak karşıtlığını -10 derece azalttım ve böylece daha güzel bir görünüme sahip hale getirdim.

Fotoğraf 2:

Bu resimde kırpma işlemi yaptım, parlaklığı 17 derece artırdım, karşıtlığı 50 derece artırdım, orta tonu -10 derece azalttım ve 50 derece rengini canlandırdım.

Fotoğraf 3:

Resimde önce kırpma, parlaklığını 8 derece, karşıtlığını 20 derece artırdım,  son olarak ton ve doygunluk ayarını30 derece artırdım bu resimdeki yaptığım değişiklikler bu şekilde.      

Fotoğraf 4:

Resmi kırptım, parlaklığı -4 derece azalttım, karşıtlığı 12, yalnızca orta tonları 20 derece, renk kısmından tonu 30, doygunluğu 50 derece artırarak düzenleme işlemini bitirdim.    

Fotoğraf 5:  

Önce 2 derece parlaklığını arttırdım sonra 20 derece karşıtlığını ardından da yalnızca orta tonları 10 derece artırdım, ton ve doygunluk ayarındaki miktar başlığını 10 derece artırdım böylelikle resmin düzenleme bölümü sona erdi.

                                                   3-) Temaya Hazırlık Çalışması

A: Aşağıda verilen görseller size neleri çağrıştırıyor? Her görselin altında verilen boşluğa çağrışımlarınızı yazınız.

B:  Her görseli bir kelime ile ifade ediniz. 

1-)  

Çağrışımlarınız: ……………………………..

Kelimeniz: ……………………………………

2-) 

Çağrışımlarınız: ……………………………..

Kelimeniz: ……………………………………

3-)

Çağrışımlarınız: ……………………………..

Kelimeniz: ……………………………………

4-) 

Çağrışımlarınız: ……………………………..

Kelimeniz: ……………………………………        

5-)

Çağrışımlarınız: ……………………………..

Kelimeniz: ……………………………………