Türkçe
Derslerinde Karikatür Kullanımı
Öncelikle
karikatürün nedir, bu sorunun cevabını vermek gerekir. Karikatür: Bir kişide
bir grupta ya da bir toplumdaki olumsuzlukları, yanlışları eleştirel bir dille
ortaya koyan nükteli çizimlere karikatür denir. Karikatür başta Türkçe olmak
üzere birçok derste kullanılabilir. Türkçe açısından bakacak olursak Türkçe
dersinin ve öğretmenlerinin öğrencilere kazandırmayı amaçladığı bazı davranış,
bilgi ve özellikleri göz önününde bulundurursak Türkçe dersinde karikatür
kullanmak hem ders için hem de öğrencilerin planlanan kazanımları elde etmesi
için son derece faydalı bir unsurdur. Örnek vermek gerekirse Türkçe dersinin
öğrencilere kazandırmayı amaçladığı sözlü ve yazılı olarak öğrencilerin kendini
ifade edebilme becerisi karikatür kulllanılarak kolayca geliştirilebilir ve
öğrenciler bu sayede etkili bir eğitim süreci geçirebilir. Aşağıdaki karikatürü
öğrencilere sunarak yazılı ve ya sözlü olarak onlara ne çağrışrırdığını sorup onların
yazılı ve sözlü anlatım becerisine katkıda bulunabileceğimiz gibi karikatür
görsel bir obje olduğu için daha güzel ve etkili bir etkinlik ortaya
çıkacaktır.
Karikatürün
özünde amaç; düşündürmek, eleştirmek ve bunlarla beraber güldürmek yer alır.
Güldürürken düşündürmek çok önemli bir olgudur. Karikatür bunu başarılı bir
şekilde yerine getirir. İşte bu sayede eğitimde düşünen, sorgulayan bireyler
yetiştirmek istiyorsak karikatürden faydalanmalıyız.
Şimdi Türkçe derslerinde karikatür
kullanmanın faydalarından bahsedelim. Öğrenciler derste sıkılırlar, bunalırlar
ve dikketleri bir noktadan sonra dağılır karikatür öğrencilerin dikkatini
toplar ve onların derse odaklanmasını sağlar. Öğrenciler dersi hem takip
ederler hem de karikatürler sayesinde eğlenerek zevk alarak bir ders süreci
yaşarlar, pek tabiki bu sayede ders daha verimli hale gelir. Öğrencilerin
derste karşılaştıkları karikatürler sayesinde anlama, kavrama ve yorumlama
kabiliyetleri gelişecektir. Espri anlayışları, dünya görüşleri bu karikatürler
ile bereber farklı noktalara çıkacak genel kültürlerinde de bir yükselme
meydana gelecektir.
Türkçe derslerinde kullanılacak olan
karikatürler her öğrenci de farklı bir anlam bırakacaktır ve bu da öğrencilerin
derste birbirileriyle iletişime girip tartışmalarını bereberinde getirip her
bireye farklı bir yaklaşım tarzı kazandıracaktır. Çocuk karikatür sayesinde
kendi fikirlerini ifade eder ve içinde yaşadığı toplumu anlar. Türkçe dersinde
göreceği bir karikatür sayesinde öğrencinin yargılama ve sonuca ulaşma yeteneği
gelişir. Karikatürleri gören öğrenci ve ya öğrencilerin karikatürlere özenerek
karikatür çizme becerilerini keşfetmeleri de mümkündür. Belki de geleceğin
karikatüristleri bu sayede ortaya çıkacaktır. Kimi öğrenciler bir konuyu
dinleyerek ya da okuyarak anlamayabilir karikatürle ifade edildiğinde görsel
bir imaj öğrencinin gözüne ifade edeceği için öğrenci açısından eğitim süreci
daha olumlu ve etkili bir hal alabilir,
bu sayede edinilen bilgiler daha sağlıklı bir şekilde kalıcı olacaktır. Bir dil
bilgisi konusuna bir karikatürle giriş yapmak hem öğrencileri güdüleyecek hem
de öğrencilerin görsel ve zihinsel faliyetlerini harekete geçirip öğrenciler
sıkılmasını önleyip eğlenerek bir dil bilgisi konusuna giriş yapmalarını
sağlayacaktır.
Örneğin
bu karikatürle başlanılan bir ‘cümlenin öğeleri’ konusu öğrenciler tarafından
hoş ve ilgi çekici bir şekilde karşılanacak, öğrenciler dolaylı tümleç adlı
öğeyi kolaylıkla öğrenecek ve öğrenilen bu bilgiyi akıllarında uzun süre
muhafaza edebileceklerdir.
Kısacası karikatürler Türkçe eğitiminde son
derece olumlu ve etkili bir yere sahiptir. Türkçe dersinin amacına yönelik
yukarıda bahsettiğim birçok faktörde karikatürlerin kullanılması öğrencilere
yarar sağlayacaktır. Karikatürün öğrencilere kazandırdıklarını sadece Türkçe
dersinin içinde ele almak mümkün değildir. Öğrenciler Türkçe dersinin
gerektirdiği kazanımları elde ederken bununla beraber birçok alanla alakalı
bilgi ve birikimi de kendilerine kazandırmış olurlar. Sanattan kişisel
gelişime, kendini gerçekleştirmeden, eleştirel düşünceye, yorumlama
becerisinden farklı pencerelerden olaylara bakabilmeye kadar daha nice
kazanımları öğrenciler derste gördükleri karikatürler sayesinde kendileriine
kazandırırlar.
Türkçe ders kitaplarında birçok tema üzerine
kolaylıkla karikatür çizilebilir. Örneğin sağlık ve çevre temasına uygun
yaratıcı birçok karikatür çizilip öğrencilere sunulabilir. Bu tema hakkında
mesajlar bu şekilde öğrencilere rahatlıkla verilip daha etkili, ilgi çekici ve
verimli bir eğitim süreci geçirilebilir. Daha birçok temayı böyle karikatürler
sayesinde öğrencilere sunabilir ve temada yer alan iletiler bu sayede etkili
bir şekilde öğrencilere iletilebilir.
Eğitimde özellikle Türkçe dersinde karikatür kullanılması yukarıda
bahsettiğim unsurları gözönünde bulundurduğumuzda çok etkili ve önemli bir
unsurdur. Öğrencilere son derece faydalı kazanımlar karikatürler sayesinde
kazandırılır.
Tema:
Okuma Kültürü
Temaya Hazırlık Çalışması
1-) Aşağıdaki
karikatür sizde ne çağrıştırmaktadır? Görüşlerinizi sınıftaki arkadaşlarınızla
tartışınız.
2-) Aşağıdaki
karikatürle ilgili bir paragraf oluşturunuz.
Aşağıdaki
karikatürün verdiği mesajdan yola çıkarak toplumumuzun okuma alışkankanlığı ile
ilgili düşünceleriniz nelerdir, açıklayınız.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder